ΕΣΠΑ Έργα 2014-2020

ΕΣΠΑ Έργα 2014-2020

Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΟΤΗΤΑ, ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ 2014-2020», ΕΣΠΑ 2014-2020


Πρόσκληση 39 Ενίσχυση των Υποδομών Έρευνας και Καινοτομίας

1. ELI - LASERLAB Europe Synergy, HiPER & IPERION-CH.gr
Συντονιστής Φορέας: Ινστιτούτο Ηλεκτρονικής Δομής & Λέϊζερ
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Χαραλαμπίδης Δημήτρης, ΙΗΔΛ
Προϋπολογισμός: 2,300,432.00 €

Το έργο στοχεύει στην ίδρυση μίας διεπιστημονικής Εθνικής Ερευνητικής Υποδομής (EEY), η οποία θα προσφέρει κυρίως στην Ελληνική επιστημονική κοινότητα πρόσβαση σε α) προηγμένες πειραματικές εγκαταστάσεις οι οποίες μπορούν να υποστηρίξουν έρευνα αιχμής στην επιστήμη, τεχνολογία και εφαρμογές των laser και β) ολοκληρωμένα πολύπλευρα εργαλεία και τεχνολογίες για την αντιμετώπιση απαιτητικών ερευνητικών προκλήσεων στο πεδίο της επιστήμης της πολιτιστικής κληρονομιάς (ΠΚ). Στο σκέλος α) η υποδομή θα προσφέρει πρόσβαση σε μία μεγάλη ποικιλία συστημάτων laser τελευταίας τεχνολογίας, σε δευτερογενείς πηγές ακτινοβολίας και σωματιδίων καθώς και σε εξειδικευμένους σταθμούς εργασίας, ευέλικτη οργανολογία και πληροφορικά συστήματα. Οι στόχοι του έργου είναι να: i) επεξεργαστεί και οριστικοποιήσει το σχήμα διακυβέρνησης της Υποδομής, ii) να επεξεργαστεί και οριστικοποιήσει τα είδη και την πολιτική πρόσβασης χρηστών iii) να δημιουργήσει νέες ή να αναβαθμίσει υπάρχουσες εργαστηριακές εγκαταστάσεις των φορέων που παρέχουν πρόσβαση σε χρήστες, iv) να συντονίσει τα περισσότερα από τα μεγαλύτερα εθνικά εργαστήρια στην διεξαγωγή διεπιστημονικής έρευνας που βελτιώνει την πρόσβαση στην ΕΕΥ, v) να προσφέρει συντονισμένες ευκαιρίες δι-ινστιτουτικής πρόσβασης σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Ένας άλλος στόχος του έργου είναι η υπό ίδρυση ΕΕΥ να αποτελέσει μία στέρεα βάση για τη μετεξέλιξη, τουλάχιστον τμήματός της, και μελλοντική λειτουργία της ως μία Περιφερειακή Υποδομή του Ευρωπαϊκού Οικοσυστήματος ερευνητικών υποδομών. Το έργο έχει ως εκ τούτου μεγάλο εθνικό και περιφερειακό ενδιαφέρον, τεχνολογικής και κοινωνικό-οικονομικής συνάφειας. Η προτεινόμενη ΕΕΥ αποτελεί μία συνεργατική ενέργεια υπαρχόντων και εν μέρει μακροχρόνιων πρωτοβουλιών εθνικών ιδρυμάτων, σχετιζόμενων με υποδομές του ESFRI και άλλες υποδομές των προγραμμάτων πλαισίου της Ε.Ε.. Αποτελεί μία συνέχεια και φυσική εξέλιξη σε μια ΕΕΥ των στηριζόμενων από την ΓΓΕΤ πρωτοβουλιών σχετικά με την συμμετοχή της Ελλάδας στις Υποδομές του ESFRI ELI, HiPER και E-RIHS και των σχετικών εθνικών δικτύων ELI-GR και HiPER-GR, της Ultraviolet Laser Facility (ULF) η οποία λειτουργεί επιτυχώς ως Ευρωπαϊκή Υποδομή Laser από το 1990 και είναι σήμερα μέλος του έργου LaserLab και του έργου IPERION το οποίο μετεξελίχθηκε στο E-RIHS (ESFRI) ΙΗΔΛ.

2. ΑΠΟΛΛΩΝΙΣ Εθνική Υποδομή για τις Ψηφιακές Ανθρωπιστικές Τέχνες και Επιστήμες και για την Γλωσσική Έρευνα και Καινοτομία
Συντονιστής Φορέας: Ε. Κ. Αθηνά - Ερευνητικό Κέντρο Καινοτομίας στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας, των Επικοινωνιών και της Γνώσης
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Πλεξουσάκης Δημήτρης, ΙΠ
Προϋπολογισμός: 297,000.00 €

Συγκροτώντας έναν ενιαίο εικονικό χώρο εργασίας, οποίος θα προσφέρει πρόσβαση σε ψηφιακούς πόρους, εργαλεία επιμέλειας και επεξεργασίας των πόρων, καλές πρακτικές και υποστήριξη, η ΑΠΟΛΛΩΝΙΣ θα επιτρέψει στις ελληνικές ερευνητικές και εκπαιδευτικές κοινότητες των ανθρωπιστικών επιστημών, αλλά και σε παραγωγικούς συντελεστές της επικοινωνίας, του πολιτισμού και του τουρισμού, να πραγματοποιήσουν τις δημιουργικές δραστηριότητές τους με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και μικρότερο κόστος, καθώς επίσης να επιχειρήσουν δράσεις που μόνο η διαθεσιμότητα δεδομένων μεγάλης κλίμακας καθιστά δυνατές. Το clarin:el (www.clarin.gr), έχει στην προηγούμενη κατασκευαστική φάση αναπτύξει μία ανοικτή, ασφαλή και διαλειτουργική υποδομή γλωσσικών πόρων, που παρέχει γλωσσικά δεδομένα και υπηρεσίες γλωσσικής επεξεργασίας στην ερευνητική κοινότητα, τη βιομηχανία και το ευρύ κοινό. Στην προκείμενη ανάπτυξη της υποδομής ΑΠΟΛΛΩΝΙΣ, οι στόχοι είναι: (1) υποστήριξη της λειτουργίας του clarin:el και βελτίωση εντοπισμένων προβλημάτων από την μέχρι τώρα λειτουργία, (2) αναβάθμιση με νέες υπηρεσίες και πόρους και προσαρμογή στις προκλήσεις των μεγάλων δεδομένων και της αναλυτικής αυτών, (3) επαύξηση του δικτύου με νέα αποθετήρια και χρήστες από διάφορες κατηγορίες και σύνδεσή του με την αντίστοιχη υποδομή Clarin ERIC, (4) διοργάνωση γενικών δράσεων διάχυσης, και ειδικών στοχευμένων δράσεων εκπαίδευσης σε ειδικά κοινά και συνεργατικών δράσεων συγκέντρωσης και χρήσης πόρων και υπηρεσιών με στόχο τη διάδοση της χρήσης της γλωσσικής τεχνολογίας στις ροές ερευνητικών εργασιών των Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Επιστημών, αλλά και κάθε επιστημονικού ή/και παραγωγικού τομέα, (5) υλοποίηση πιλοτικών εφαρμογών αξιοποίησης της χρήσης του clarin:el και της γλωσσικής τεχνολογίας. To DARIAH-GR/ΔΥΑΣ έχει στην προηγούμενη κατασκευαστική φάση αναπτύξει ψηφιακούς πόρους, εργαλεία, οδηγίες και δράσεις διάχυσης τεχνογνωσίας και παρακολούθησης της διείσδυσης των ψηφιακών μεθόδων στις ανθρωπιστικές επιστήμες. Στο έργο ανάπτυξης της υποδομής ΑΠΟΛΛΩΝΙΣ, οι στόχοι είναι: (1) δημιουργία του τεχνολογικού υποβάθρου για την συσσώρευση δεδομένων (ψηφιακών τεκμηρίων) από αποθετήρια και βάσεις δεδομένων που διατηρούν φορείς του πεδίου, (2) υπηρεσίες επιμέλειας, εμπλουτισμού και διάθεσης μέσω εξειδικευμένων υπηρεσιών σημασιολογικής αναζήτησης και προβολής που θα ολοκληρωθούν μέσω δικτυακής πύλης η οποία θα ενοποιεί τόσο το περιεχόμενο όσο και τις υπηρεσίες, (3) συντήρηση και εμπλουτισμός των μητρώων δεδομένων (φορέων, προσώπων, οργανισμών, πηγών δεδομένων, κ.α.) από τις περιοχές: Ανθρωπολογία και Εθνολογία, Κλασσικές σπουδές, Επιγραφική και νομισματολογία, Νεότερη και σύγχρονη ιστορία, Λογοτεχνία, Γλωσσολογία, Θεατρικές Σπουδές, (4) δράσεις διάχυσης και στοχευμένες δράσεις εκπαίδευσης σε σύγχρονα εργαλεία και τεχνολογίες για την δημιουργία συλλογών, την επιμέλεια / εμπλουτισμό πληροφορίας, κ.α.,που περιλαμβάνουν θερινά σχολεία, σεμινάρια και πρακτική άσκηση, (5) λειτουργία του Παρατηρητηρίου Ψηφιακών Ανθρωπιστικών Σπουδών για την καταγραφή και αποτίμηση της διείσδυσης και την ανάλυση της χρήσης των ψηφιακών πόρων και εργαλείων στις ανθρωπιστικές επιστήμες, (6) στοχευμένες δράσεις επιχειρηματικότητας για την ενεργό προσέγγιση προς τις επιχειρήσεις και τη δημιουργική βιομηχανία.

3. Εθνική Υποδομή Νανοτεχνολογίας, Προηγμένων Υλικών και Μικρο- / Νανοηλεκτρονικής
Συντονιστής Φορέας: Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστημών «Δημόκριτος», Ινστιτούτο Προηγμένων Υλικών Φυσικοχημικών Διεργασιών Νανοτεχνολογίας και Μικροσυστημάτων
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Αναστασιάδης Σπύρος, ΙΗΔΛ
Προϋπολογισμός: 1,400,000.00 €

Η υποδομή INNOVATION-EL, θεμελιώνεται πάνω σε μια ισχυρή βάση υπάρχοντος αλλά και συμπληρωματικού εξοπλισμού, υψηλής τεχνογνωσίας, μακροχρόνιας ερευνητικής εμπειρίας και επιστημονικής αριστείας που συνεισφέρουν οι εμπλεκόμενοι Φορείς, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων από τη σύνθεση, ανάπτυξη και χαρακτηρισμό υλικών, μέχρι την εφαρμογή διαδικασιών ολοκλήρωσης για την ανάπτυξη και αποτίμηση μίκρο- και νάνο-διατάξεων. Στη διάρκεια των 36 μηνών υλοποίησης του παρόντος έργου, η INNOVATION-EL, θέτει ως πρωταρχικό στόχο την αποτελεσματική εκμετάλλευση της οικονομικής ενίσχυσης για την υλοποίηση συνεργατικών δράσεων έρευνας, διασύνδεσης, αποτελεσματικής διαχείρισης και δοκιμαστικής/πιλοτικής πρόσβασης, ώστε να συγκεραστεί/συνενωθεί η εμπειρία και λειτουργική ωριμότητα των ανεξάρτητων, γεωγραφικά διεσπαρμένων, υποδομών κάτω από ένα ευέλικτο σχήμα διακυβέρνησης και να εγκαθιδρυθεί μια καλά σχεδιασμένη πολιτική προσβασιμότητας του δικτύου. Το αποτέλεσμα της πολιτικής αυτής θα είναι η δημιουργία μιας ώριμης Εθνικής Υποδομής Νανοτεχνολογίας, "ανοιχτής" και εύκολα προσβάσιμης στον Ακαδημαϊκό και Βιομηχανικό χώρο, που θα συνεισφέρει ταυτόχρονα στην εθνική ανασυγκρότηση μεγάλων υποδομών σύγχρονης τεχνολογίας και ανθρώπινου επιστημονικού δυναμικού, καθώς και στη διασύνδεσή τους με τον ιδιωτικό τομέα. Οι Συνεργατικές Ερευνητικές Δράσεις στοχεύουν στη βελτιστοποίηση διεργασιών, σχεδιασμού και ανάπτυξης/σύνθεσης νανοϋλικών και νανοδομών, όπως τα λειτουργικά πολυμερή, οι νανοδομημένοι και επιφανειακά τροποποιημένοι άνθρακες και τα υλικά για νανοηλεκτρονική/νανοφωτονική. Σημαντικό μέρος των δραστηριοτήτων θα αφορά επίσης στη βελτιστοποίηση προηγμένων τεχνικών χαρακτηρισμού νανοϋλικών, νανοδομών και νανοσυστημάτων με πειραματικές και υπολογιστικές μεθόδους, καθώς και στη βελτιστοποίηση και τυποποίηση κατασκευαστικών διεργασιών για καινοτόμες μικρο/νανοδιατάξεις και συστήματα.

4. Η Ελληνική Υποδομή για Διαχείριση και Ανάλυση Δεδομένων στις Βιοεπιστήμες
Συντονιστής Φορέας: Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλ. Φλέμιγκ»
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Καφετζόπουλος Δημήτρης, ΙΜΒΒ
Προϋπολογισμός: 196,862.00 €

Η Πράξη έχει ως στόχο την αναβάθμιση και ολοκλήρωση της σημαντικής υποδομής που έχει ήδη αναπτυχθεί στη χώρα για διαχείριση των δεδομένων μεγάλης κλίμακας (big data) τα οποία αποτελούν την βάση για τη σύγχρονη έρευνα στις βιοεπιστήμες. Το Έργο θα στηρίξει τη λειτουργία της Ελληνικής Ερευνητικής Υποδομής για Διαχείριση και Ανάλυση Δεδομένων στις Βιοεπιστήμες ELIXIR-GR, Εθνικό Κόμβο του ELIXIR-EUROPE, για τρία χρόνια, με την συμμετοχή 15 φορέων – 6 πανεπιστημίων (ΕΚΠΑ, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Πανεπιστήμιο Κρήτης και Πανεπιστήμιο Πατρών), 8 Ερευνητικών Κέντρων (ΑΘΗΝΑ, ΕΚΕΤΑ, ΕΙΕ, ΕΛΚΕΘΕ, ΙΒΕΑΑ, ΙΤΕ, ΕΙΠ και ΦΛΕΜΙΓΚ) και ενός Τεχνολογικού Φορέα, (ΕΔΕΤ).

5. Η Ελληνική Ερευνητική Υποδομή για τη Μοριακή και Συμπεριφορική Φαινοτυπική ανάλυση βιολογικών οργανισμών μοντέλων για τις χρόνιες εκφυλιστικές ασθένειες του ανθρώπου
Συντονιστής Φορέας: Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστημών «Αλ. Φλέμιγκ»
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Ταλιανίδης Ιωάννης, ΙΜΒΒ
Προϋπολογισμός: 400,000.00 €

Το πρόγραμμα InfrafrontierGR/Phenotypos στοχεύει στην περαιτέρω ανάπτυξη της υποδομής INFRAFRONTIER-GR ως προς την παροχή ολοκληρωμένων, τυποποιημένων υπηρεσιών στη βιοϊατρική έρευνα, για τον στοχευμένο φαινοτυπικό χαρακτηρισμό γονιδιακών μεταλλαγών σε ζωικά πρότυπα εκφυλιστικών ανθρώπινων νοσημάτων και συν-νοσηροτήτων υψηλής κοινωνικοοικονομικής σημασίας. Μέσα από τα υποέργα του, το πρόγραμμα (α) συντονίζει και κινητοποιεί τις προσπάθειες απασχόλησης εξειδικευμένου ερευνητικού προσωπικού, (β) αναπτύσσει καινοτόμες και μοναδικές υπηρεσίες, (γ) καλύπτει εθνικές ερευνητικές ανάγκες σε διάφορες περιφέρειες, (δ) αποτελεί κόμβο ανάδειξης εθνικών ερευνητικών προσπαθειών και προϊόντων στη διεθνή επιστημονική κοινότητα, (ε) υποστηρίζει έργα βιοϊατρικής επιχειρηματικότητας, και (δ) ισχυροποιεί τη συμμετοχή της Ελλάδας στις πανευρωπαϊκές υποδομές του BMS / ESFRI. Η υποδομή ΙnfrafrontierGR ιδρύθηκε το 2012 και αποτελεί μια Εθνικής εμβέλειας Ερευνητική Υποδομή (ΕΥ) ανοικτής πρόσβασης που αποσκοπεί στην αύξηση της τοπικής / περιφερειακής ανταγωνιστικότητας στην βιοϊατρική έρευνα μέσω της παραγωγής, αρχειοθέτησης, διανομής και πολυεπίπεδου φαινοτυπικού χαρακτηρισμού ζωικών μοντέλων. Κατά τη διάρκεια της πρώτης φάσης ανάπτυξης (2012-2015), το ΙnfrafrontierGR βασίστηκε στην εμπειρία 3 διακεκριμένων Ερευνητικών Κέντρων - Φλέμιγκ, ΙΙΒΕΑΑ, και IMBB-ITE. Η προτεινόμενη δεύτερη φάση (Phenotypos) ολοκληρώνει την ΕΥ ΙnfrafrontierGR, με την ενίσχυση της κρίσιμης μάζας των φορέων που συμμετέχουν και την προσθήκη νέων τεχνολογιών, και παρέχει πρόσβαση σε μια σειρά από πιστοποιημένες πλατφόρμες φαινοτύπισης ζωικών μοντέλων υπό το πρίσμα παθολογικών συνθηκών όπως η χρόνια φλεγμονή, ο καρκίνος, οι νευροεκφυλιστικές ασθένειες, οι μεταβολικές ασθένειες κ.α. Για την επίτευξη αυτών των στόχων, επιπλέον εταίροι έχουν στρατηγικά επιλεγεί για (α) να αναβαθμιστούν οι δυνατότητες της φαινοτυπικής ανάλυσης και της κατάρτισης του προσωπικού, (β) να συνδεθούν προ-κλινικά και μεταφραστικά προγράμματα, και (γ) να αυξηθεί η εμβέλεια των περιφερειακών ερευνητικών κοινοτήτων που θα έχουν πρόσβαση στην υποδομή. Στους νέους φορείς περιλαμβάνονται το ΕΚΠΑ, το οποίο αντιπροσωπεύεται από την Ιατρική Σχολή και το εργαστήριο Βιολογίας-Βιοχημείας του Τμήματος Νοσηλευτικής και το Τμήμα Μοριακής Βιολογίας & Γενετικής του ΔΠΘ. Συγκεκριμένα οι δράσεις του έργου αποσκοπούν: - Στην παροχή υπηρεσιών ανοικτής πρόσβασης σε εθνικούς και διεθνείς ακαδημαϊκούς και παραγωγικούς φορείς που δεν έχουν την υποδομή, τη συνάφεια ή την τεχνογνωσία για την ανάλυση ζωικών προτύπων - Την προσφορά τυποποιημένων διαδικασιών φαινοτύπισης που δεν προσφέρονται σε Ευρωπαϊκές κλινικές ποντικών και σε τομείς στους οποίους η χώρα έχει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και έξυπνη εξειδίκευση (RIS3) - Στην ομοιομορφία και μεταφρασιμότητα των αποτελεσμάτων με την ένταξη τυποποιημένων δοκιμασιών και μετρήσεων προκλινικού και κλινικού ελέγχου.

6. Ερευνητική Υποδομή για την αξιοποίηση Αποβλήτων και Αειφόρου Διαχείρισης Φυσικών Πόρων
Συντονιστής Φορέας: Πανεπιστήμιο Πατρών (Σχολή Χημικών Μηχανικών)
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Λυμπεράτος Γεράσιμος, ΙΕΧΜΗ
Προϋπολογισμός: 120,000.00 €

Η παρούσα πρόταση αναφέρεται στη δημιουργία Ερευνητικής Υποδομής με την ονομασία «Ερευνητική Υποδομή για την Αξιοποίηση Αποβλήτων και Αειφόρου Διαχείρισης Φυσικών Πόρων», INVALOR ("Research infrastructure for Waste Valorization and Sustainable Management of Resources, INVALOR") με στόχο την προώθηση της έννοιας της κυκλικής οικονομίας. Το όραμα των μελών του INVALOR είναι η απόκτηση και χρήση γνώσης μέσω της προαγωγής της επιστήμης, της τεχνολογίας της πληροφόρησης, της εκπαίδευσης, της κατάρτισης, καθώς και της ίδρυσης μιας «κοινωνίας γνώσης» με σκοπό την βιώσιμη αύξηση της απασχόλησης και του εθνικού πλούτου με ταυτόχρονη προστασία του οικοσυστήματος. Βασική αρχή στην οποία στηρίζεται η υποδομή είναι ότι τα παραπροϊόντα των βιομηχανικών δραστηριοτήτων δεν αποτελούν "απόβλητα" αλλά επεξεργασμένες πρώτες ύλες και δυνητικούς Εθνικούς/Ευρωπαϊκούς Πόρους. Ο κύριος στόχος είναι η διάχυση, η ενθάρρυνση και η υποστήριξη της εφαρμογής ώριμων ερευνητικών αποτελεσμάτων σε τομείς που σχετίζονται με την κυκλική οικονομία, την αξιοποίηση της πρωτογενούς και της απόβλητης βιομάζας, των βιομηχανικών, αγροτοβιομηχανικών και αστικών στερεών αποβλήτων και παραπροϊόντων για την παραγωγή νέων υλικών υψηλής προστιθέμενης αξίας, βιοκαυσίμων δεύτερης γενιάς και ενέργειας. Τα μέλη του INVALOR διαθέτουν την κοινή πεποίθηση ότι η βασική έρευνα που διεξάγεται για την αξιοποίηση των παραπροϊόντων/επεξεργασμένων πρώτων υλών είναι ζωτικής σημασίας για την εθνική οικονομία και ότι μπορεί να οδηγήσει στην βιώσιμη αύξηση της απασχόλησης και του εθνικού πλούτου. Τα καινοτόμα αποτελέσματα της έρευνας, η οποία είναι διαθέσιμα στην υποδομή INVALOR, θα έχουν πολλαπλασιαστικό όφελος, καθότι θα δημιουργηθούν νέες βιώσιμες οικονομικές δραστηριότητες και νέες ευκαιρίες απασχόλησης. Αυτό θα επιτευχθεί μόνο μέσω μιας υψηλής ποιότητας Ερευνητικής Υποδομής που θα προσελκύσει ταλαντούχους νέους ερευνητές και θα τονώσει την κινητικότητά τους.

7. Ελληνική Ερευνητική Υποδομή για την Απεικόνιση και Παρακολούθηση Θεμελιωδών Διεργασιών στη Βιολογία και την Ιατρική
Συντονιστής Φορέας: Ινστιτούτο Μοριακής Βιολογίας & Βιοτεχνολογίας
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Ταβερναράκης Νεκτάριος, ΙΜΒΒ
Προϋπολογισμός: 1,570,878.00 €

Η Ερευνητική Υποδομή «ΒιοΑπεικόνιση-GR» θα αποτελέσει τον Ελληνικό κόμβο του Euro-BioImaging (http://www.eurobioimaging.eu/), μιας πανευρωπαϊκής ερευνητικής υποδομής (ΕΥ) του ESFRI με εξαιρετική σημασία για την έρευνα και την καινοτομία στις επιστήμες ζωής. Σκοπός της ΕΥ «ΒιοΑπεικόνιση-GR» είναι η ώθηση της καινοτομίας στο χώρο της βιο-ιατρικής απεικόνισης, η δυνατότητα πρόσβασης σε αυτές τις μεθόδους προηγμένης τεχνολογίας, αλλά και η ανοικτή πρόσβαση σε καθιερωμένες τεχνολογίες απεικόνισης, οι οποίες δεν είναι προσπελάσιμες κατά τον ίδιο τρόπο στους ερευνητές ανά την επικράτεια. Η βιο-ιατρική απεικόνιση η οποία καλύπτει όλο το φάσμα βιολογικών και ιατρικών εφαρμογών, από απεικόνιση μορίων, κυττάρων, και πειραματόζωων σε πραγματικό χρόνο (live imaging), έως και ασθενών (απεικόνιση μαγνητικού συντονισμού MRI, αξονική τομογραφία CT) παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, τόσο στην έρευνα όσο και στην ιατρική πρακτική. Πρόκειται για αναντικατάστατο εργαλείο, τόσο στις συνήθεις διαγνωστικές εξετάσεις, όσο και στη βασική και τη μεταφραστική έρευνα, όπου αξιοποιείται και για την ανάπτυξη νέων φαρμάκων. Ένα ευρύ φάσμα τεχνολογιών – τεχνικών και εξοπλισμού χρησιμοποιούνται για την ΒιοΑπεικόνιση, όπως: Οπτική μικροσκοπία ορατού φωτός, Μικροσκοπία φθορισμού, Ηλεκτρονική μικροσκοπία, Απεικόνιση πειραματόζωων με εγγύς υπέρυθρο φως ή βιοφωταύγεια, Μαγνητική/υπολογιστική και ποζιτρονική τομογραφία, Οπτική τομογραφία συμφωνίας και Απεικόνιση με υπερήχους. Στην σύγχρονη Βιολογία και Βιο-ιατρική, οι τεχνολογίες απεικόνισης ζωντανών κυττάρων και οργανισμών προσφέρουν ακριβείς απαντήσεις σε πολλαπλά ερευνητικά ερωτήματα αλλά και ασφαλείς μεθοδολογίες διάγνωσης. Η τεχνολογία και η χρήση κολλοειδών νανοκρυσταλλικών ημιαγωγών (quantum dots) υπόσχεται να διευρύνει το φάσμα των εφαρμογών της φωτονικής μικροσκοπίας φθορισμού. Επαναστατικές νέες τεχνικές μικροσκοπίας έχουν αναπτυχτεί τα τελευταία χρόνια οι οποίες επιτρέπουν την απεικόνιση βιολογικών δομών και την παρακολούθηση βιολογικών διεργασιών σε αναλύσεις που προσεγγίζουν αυτές του ηλεκτρονικού μικροσκοπίου. Παράλληλα οι νέες τεχνολογίες σε επίπεδο Ηλεκτρονικής Μικροσκοπίας επιτρέπουν την παρατήρηση κυτταρικών δομών με διακριτικό όριο μερικών νανομέτρων, την απεικόνιση (σχεδόν σε ατομικό επίπεδο) μακρομοριακών δομών καθώς και την τρισδιάστατη απεικόνιση κυτταρικών συστατικών μέσω τομογραφίας Ηλεκτρονικής μικροσκοπίας. Επιπλέον, μια πολύ πρόσφατη νέα τεχνολογική εφαρμογή αφορά στην παράλληλη αποτύπωση παρατηρήσεων φωτονικής-ηλεκτρονικής μικροσκοπίας μέσω συσχετιζόμενης φωτονικής-ηλεκτρονικής μικροσκοπίας.

8. Κέντρο για τη μελέτη και την αειφόρο εκμετάλλευση θαλάσσιων βιολογικών πόρων
Συντονιστής Φορέας: Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας, Βιοτεχνολογίας και Υδατοκαλλιεργειών (ΙΘΑΒΒΥΚ)
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Καλαντίδης Κρίτων, ΙΜΒΒ
Προϋπολογισμός: 308,000.00 €

Η υποδομή ΚΕΘΑΠ-CMBR, «Κέντρο για τη μελέτη και την αειφόρο εκμετάλλευση θαλάσσιων βιολογικών πόρων» ιδρύεται με τη σύμπραξη ερευνητικών και εκπαιδευτικών φορέων μεγάλου εύρους γνωστικών πεδίων και διαθέσιμων υποδομών. Το IΘABBYK -ΕΛΚΕΘΕ που συντονίζει, καθώς και τα Πανεπιστήμια Κρήτης και Αιγαίου που εκπροσωπούν τις θαλάσσιες ερευνητικές υποδομές και έρευνα, πλαισιώνονται από νέους ισχυρούς φορείς και ομάδες αναγνωρισμένης αριστείας που εμπλουτίζουν το γνωστικό εύρος και τις υποδομές. Τέτοιοι φορείς είναι: το Φαρμακευτικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών, η Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, το Πολυτεχνείο Κρήτης, το ΤΕΙ Κρήτης, τα Ινστιτούτα Πληροφορικής και Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας του ΙΤΕ. Η παρούσα προπαρασκευαστική φάση της Υποδομής υλοποιείται μέσα από τις ακόλουθες τρεις Ενότητες Εργασίας: (1) Σχεδιασμός και βελτίωση της Υποδομής, (2) Κοινές ερευνητικές δράσεις στον τομέα της "Γαλάζιας Ανάπτυξης", και (3) Διοικητικές και προωθητικές δράσεις για τη λειτουργία της Υποδομής. Στην ΕΕ1 θα γίνει η μελέτη και η αδειοδότηση για την κατασκευή, σε επόμενη φάση, μιας πολυχρηστικής εξέδρας ανοιχτής θάλασσας, μοναδικής διεθνώς, για ανάπτυξη της υπεράκτιας υδατοκαλλιέργειας, σε συνδυασμό με εφαρμογές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και τη δημιουργία παρατηρητηρίου ανοιχτής θάλασσας. Στο στάδιο της μελέτης και αδειοδοτήσεων εντάσσεται και η διασύνδεση του υπάρχοντος υποθαλάσσιου βιοτεχνολογικού πάρκου του ΙΘΑΒΒΥΚ με τις χερσαίες εγκαταστάσεις, μέσω οπτικής ίνας και δικτύου μεταφοράς ηλεκτρικού ρεύματος. Αναβάθμιση εξοπλισμού θα γίνει α) στο υποθαλάσσιο πάρκο και με έργα προσομοίωσης υποθαλάσσιου σπηλαίου, β) στους μεσοκόσμους για ευκολότερη και ασφαλέστερη πρόσβαση, γ) στην πειραματική υποδομή ιχθύων για την υποστήριξη μελετών βιολογίας, φυσιολογίας, παθολογίας και συμπεριφοράς, δ) στην πλατφόρμα συστημικής βιολογίας και -ωμικών ερευνών για την ολοκλήρωσή της, ως «state of the art» υποδομή παραγωγής «μαζικών πολύπλοκων δεδομένων», στ) στην ηλεκτρονική υποδομή υψηλής απόδοσης για την αποθήκευση και αποδοτικότερη ανάλυση μεγάλου όγκου δεδομένων, ζ) στα πληροφοριακά συστήματα εφαρμογής σύγχρονων υπηρεσιών πρόσβασης, ευρετηριασμού και διασύνδεσης δεδομένων για εξασφάλιση λειτουργίας, στο πλαίσιο της παγκοσμιοποιημένης σύγχρονης έρευνας. Η συνοχή και λειτουργική βελτιστοποίηση του CMBR θα αναπτυχθεί μέσα από τις κοινές ερευνητικές δράσεις, στον τομέα της "Γαλάζιας Ανάπτυξης" με χρήση της Υποδομής, που θα περιλαμβάνουν: α) Ανάπτυξη εργαλείων για υπεράκτιες θαλάσσιες εξέδρες πολλαπλών χρήσεων, με σκοπό τη διαχείριση της ενέργειας σε απομακρυσμένα συστήματα, την ανάπτυξη μεθόδων–εργαλείων αξιόπιστης μεταφοράς δεδομένων, την ανάπτυξη αυτοματοποιημένων μεθοδολογιών διαχείρισης, β) Διεπιστημονικές ερευνητικές δράσεις στο υποθαλάσσιο βιοτεχνολογικό πάρκο Κρήτης με καλλιέργεια νέων ειδών, μελέτη της δυναμικής βιοκοινοτήτων σε συνάρτηση με τις περιβαλλοντικές συνθήκες με συνεχή καταγραφή περιβαλλοντικών παραμέτρων, γ) Ολοκληρωμένη προσέγγιση σε μεσοκόσμους της δομής και λειτουργίας του μικροβιακού τροφικού πλέγματος υπό την επίδραση ανθρωπογενών επιδράσεων, δ) Εφαρμογή της κατανεμημένης πλατφόρμας -ωμικών τεχνολογιών (γονιδιωματική, μεταγραφωμική, πρωτεωμική,μεταβολωμική και πλατφόρμα ελέγχου βιοδραστικότητας για την ανακάλυψη βιοδραστικών μεταβολιτών θαλάσσιας προέλευσης από βακτήρια, μύκητες, μικροφύκη και σπόγγους (βιοαναζήτηση - bioprospecting), (5) Διεξαγωγή πειραμάτων για τη βελτίωση της ποιότητας και της ευζωίας ιχθύων. Τέλος, υψηλή προτεραιότητα θα δοθεί στην άμεση ανάπτυξη διοικητικών και προωθητικών δράσεων για τη διακυβέρνηση και τη λειτουργία της Υποδομής, τη διαχείριση του Έργου, την πολιτική πρόσβασης στην Υποδομή και βέβαια στις δράσεις ενημέρωσης και διάχυσης. Περιλαμβάνεται επίσης και η αναβάθμιση υπαρχουσών κτιριακών εγκαταστάσεων του ΕΛΚΕΘΕ σε χώρο φιλοξενίας ερευνητών.